تاثیر نمایش عروسکی بر مهارت های کودکان مبتلا به اتیسم

نفیسه خدادادی

بازی های ایفای نقش و عروسک گردانی از جمله بازی هایی هستند که به سادگی و با هزینه ی کم در خانه قابل اجرا می باشند. والدین از طریق اجرای این بازی ها با کودکان امکان رویارو شدن آن ها با افکار و موقعیت های جدید را فراهم می کند. در چنین بازی هایی عوامل شناخت موقعیت ها و نقش های مختلف، به کار گیری راه حل های متنوع، ایجاد بستری جدید برای تعامل و تلاش فکری برای پیش بردن داستان باعث رشد مهارت خلاقیت و ارتباطی در کودکان می شوند. نمایش عروسکی به کودک کمک می کند تا دنیایی که در آن زندگی می کند را بشناسد، بفهمد و میان واقعیت و تخیل فرق بگذارد.
نمایش عروسکی، شکل توانمندی از بازی درمانی است که فرد را به آسانی با امکانات وآمیزه های مختلف سازگار می کند )لندرث،2012). امروز به تجربه ثابت شده است که آموزش غیر مستقیم توسط نمایش عروسکی تاثیر بیشتر و پایدارتری بر ذهن کودک دارد و علت آن این است که عروسک توجه کودک را به شدت به خود جلب می کند و قصه ی نمایش اثری عمیق و پایدار بر ذهن او می گذارد. عروسک در فرایند بازی درمانی نقشی اساسی برعهده دارد. اغلب،کودکان احساسات خود را از طریق عروسک ها منعکس می کنند. به این وسیله عروسک ها به کودکان اجازه می دهند تا خلاء ارتباطی موجود بین خود و دیگران را پرکنند. اغلب کودکان به طور طبیعی احساساتشان را از طریق عروسک ها انعکاس می دهند؛ اما برخی از آنان نیز که منزوی ترند، در جنبه های مختلف درمان به طور طبیعی درگیر نمی شوند؛ بنابراین، با استفاده ازعروسک به عنوان یک مراجع نمادین، درمانگر قادر خواهد بود کودک را در برنامه درمانی درگیرکند. تحقیقات پیشین اثربخشی کاربرد عروسک های دستی و ساده را در آموزش همدلی و مهارت های درک هیجانی نشان داده است.
روش آموزشي نمايش عروسکي در کاهش ميزان پرخاشگري کودکان پرخاشگر وافزايش مهارت هاي اجتماعي کودکان پرخاشگر مؤثرتر بوده است. کودکان بسیاری از درد و دل ها، خشم و محرومیت های عاطفی را به طور ساده در بازی با عروسک بازگو می کنند. نمایش های عروسکی به عنوان یکی از تکنیک های نمایش تعلیمی در آموزش رفتارهای مناسب و نامناسب است عروسک ها براي ايفاي نقش واکتشاف افکار و احساسات بسيار مؤثر هستند. نمایش عروسکی به صورت غیر مستقیم به عنوان یک فعالیت پر جاذبه مروج تفکر درست، اعتماد به نفس و شخصیت اجتماعی، بیان احساسات و عواطف و خود باوری را در کودکان افزایش خواهد داد.
نمایش عروسکی را می‌توان یک نمایش آموزشی به حساب آورد، چرا که به هر حال تأثیر خود را بر کودکان می‌گذارد. در نمایش عروسکی محتوای آموزش ممکن است سست و بی ارزش و یا نادرست باشد یا می تواند با ارزش باشد به همین دلیل است که متن یک نمایش برای کودکان باید به دقت انتخاب شود؛ چرا که به همان اندازه که می‌تواند آموزنده و مفید باشد، می‌تواند مخرب و بدآموز باشد. به غیر از نمایشات عروسکی که با عروسک های نمایشی و دکور ونمایشنامه اجرا می‌شود؛ در محیط خانواده نیز می‌توان از نمایشات کوتاه خود ساخته وفی البداهه در جهت آموزش وتربیت کودک بهره جست. کودکان حتی گاهی رفتاری را که والدین با آنها دارند، عیناً با عروسک هایشان تکرار می‌کنند؛ از ناز و نوازش گرفته تا تنبیه بدنی و حتی کلمات و اصطلاحات والدین را در ارتباط با عروسکشان به کار می‌برند.
نقش والدین و خانواده نقشی در پیشبرد روش درمانی عروسک درمانی
والد یا درمانگر با به کارگیری عروسک می توانند در کودک انگیزه ایجاد کنند و او را فعال نمایند تا با او ارتباط برقرار کنند و رفتارهای کودک را هدایت نمایند. ما باید بدانیم که بازی به عنوان سکوی صعود کودک اتیسم است.
روانشناسان معتقدند که بازی برای کودکان مساوی با صحبت کردن برای یک بزرگسال است. بازی ها کلمات کودکان هستند.
تاثیر نمایش عروسک بر هیجانات و احساسات کودک اتیسم
کودکان دارای اتیسم در درک و تشخیص حالات چهره افراد دچار مشکل هستند که ما می توانیم از طریق بازی های عروسکی و استفاده از عروسک ها به کودکان کمک کنیم تا هیجانات و احساسات طبیعی را یاد بگیرند و همچنین از طریق عروسک های دستی که چهره انسانی یا غیر انسانی دارند نمایشی را اجرا کنیم و خود راوی داستان شویم تا کودک در درک ارتباطات و هیجانات و احساسات انسانی (خوشحالی، ناراحتی، ترس، عصبانیت، مهربانی و ...) کمک کنیم. بازی نمایشی با عروسک به کودکان اتیسم کمک می کند ترس ها و نگرانی های خود را از بین ببرند. نمایش عروسکی به کودک اتیسم در درک احساس متقابل و اصلاح رفتار به صورت غیر مستقیم با تاثیر بر ناخودآگاه کمک می کند.
تاثیر نمایش عروسک بر مهارت های اجتماعی کودکان اتیسم
اثرگذاري نمایش های عروسکی در بهبود مهارتهاي اجتماعی به واسطه تسهیل کنندگی در گسترش میزان ارتباط بین کودك ودرمانگر، افزایش صمیمیت، خودآشکار سازي و بی پرده گویی وکشف استعدادها ونقاط ضعف درمانجویان در یک رابطه مبتنی بر بازي درمانی است. نمایش عروسکی کودک اتیسم را از انزوا بیرون می کشد و او را با دنیای بیرون آشتی می دهد. کودک در ارتباط با عروسک در حقیقت میل خود به گروه و دیگران را تقویت می کند. عروسک های نمایشی به کودکان اتیسم امکان تمرین مهارت های اجتماعی را می دهد. عروسک برای کودک یک شخص محسوب می شود و با او ارتباط اجتماعی برقرار می کند. والدین و درمان گران می توانند از عروسک های نمایشی برای آموزش و تمرین مهارت های اجتماعی هم چون آداب سلام کردن، ابراز احساسات، در روابط رعایت نوبت وکسب مهارت های همکاری، گفت و شنود و احترام گذاشتن، شروع مکالمه توسط کودک، دفاع کردن از حق خود، نه گفتن به خواسته های نابجای دیگران و ارتقای مهارت حل مساله و تصمیم گیری ... استفاده کنند. ایفای نقش به کودک اتیسم کمک می کند چگونه در بین جمع زندگی کند و چه ضوابطی را برای زندگی در نظر گیرد. کودکان در بازی های نمایش عروسکی می آموزند چگونه با دیگران به نحو مطلوب ارتباط برقرار کنند تجارب مختلف کسب کنند و در افکار و تمایلات خود منعطف باشند. تحقیقات نشان داده است با ارائه ی هنرهای نمایشی می توان توانایی شناختی و ارتباطی واعتماد به نفس کودکان اتیسم را افزایش داد.

تاثیر نمایش عروسکی بر سازگاری کودک اتیسم
نمایش عروسکی می تواند موجب تقویت سازگاری کودک اتیسم با اجتماع و جامعه شود. کودک در طول نمایش عروسکی از شخصیت های نمایش تقلید می کند و بدین طریق نحوه ی واکنش ها و برخورد با موقعیت ها را می فهمد و سازگاری خود را افزایش می دهد.
تاثیر نمایش عروسکی بر مهارت های گفتاری کودکان اتیسم
با توجه به این که کودکان اتیسم در برقراری ارتباط به صورت کلامی مشکل وعموما کارکرد شناختی پایینی دارند، با استفاده از عروسک های نمایشی می توان مهارت های گفتاری آنان را بالا برد. اجرای هنرهای عروسکی اثر بسیار مفیدی بر پیشرفت ذهنی و ادای مطلوب کلمات کودکان اتیسم دارد. کودکانی که با دوستانشان بازی های نمایشی (تخیلی) انجام می دهند خیلی با هم حرف می زنند این کار باعث می شود واژه های بیشتری بیاموزند و بدین ترتیب مهارت های گفتاری آن ها تقویت می کند. نمایش عروسکی فرصت انتقال مفاهیم را برای کودک اتیسم فراهم می کند و بدین طریق مهارت های گفتاری آنان را تقویت می کند.
تاثیر نمایش عروسکی بر مهارت های دست کودکان اتیسم
با استفاده از عروسک های نمایشی و انگشتی می توان مهارت های دست کودک را افزایش داد.

Chung,T.S.(2012).Table top role playing game and creativity.Journal of Thinking Skills and Creativity,8,56-71.
Landreth, G.L. (2012). Play therapy: the art of the relationship. New York: Routledge
Mastrangelo, S. (2009). Play and the child with Autistic spectrum disorder: from possibilities practice. International Journal of Play Therapy, 18, 13-30.
VahediSh.(2009). Effect of puppet show to teach social skills to reduce aggression and improve social skills.
Second National Congress in art therapy.

1399
بهمن
5
يک‌شنبه 5 بهمن 1399
2021
January
24

Add new comment

Plain text

  • No HTML tags allowed.
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Lines and paragraphs break automatically.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.