نقش مهارت حرکتی در آمادگی یادگیری کودکان مبتلا به اتیسم
شهراد ارجمند
همانگونه که مستحضرید یادگیری از طریق اطلاعاتی بدست می آید که حواس ما پیوسته از محیط دریافت می کنند و در صورتی که این اطلاعات توسط گیرنده های حسی دریافت نشوند یا در سطح پردازش به صورت نامشخصی دسته بندی شوند باعث اختلال در عملکرد و یادگیری ما می شوند بنابراین نقش حواس در یادگیری ما نقشی ثابت و غیر قابل انکار می باشد.
دانشمندان سالها تصور میکردند که کار مخچه فقط تنظیم حرکات بدن است ولی بعدها مشخص شد که مخچه در یادگیری هم نقش مهمی دارد.
دانشمندانی به نام هنریتا لاینر و آلن لاینر بر مخچه تمرکز داشتند و اکتشافات مهمی کردند. آنها متوجه شدند که: مخچه تنها یک دهم حجم مغز را اشغال کرده است، اما بیش از نصف تعداد نورونهای مغز را در خود جای داده است. مخچه حدود ۴۰ میلیون رشتهی عصبی دارد، یعنی چهل برابر بیشتر از دستگاه عصبی بسیار پیچیدهی بینایی!
این رشتهها نه تنها اطلاعات قشر مخ را داخل مخچه میکنند، بلکه آنها را به قشر مخ باز میگردانند. اگر این ارسال منحصر به عملکرد حرکتی بود، پس چرا ارتباطی چنین قدرتمند در هر دو جهت در تمام نواحی مغز توزیع شده است؟
رابرت دو عصبشناس دانشگاه پورت لند، ثابت کرد که حرکت و تفکر با هم ارتباطی نزدیک دارند. مخچهی یکی از بیماران او آسیبدیده بود و شگفتآور این بود که عملکرد شناختیاش (یادگیری و تفکر) دچار مشکل شده بود. بدین ترتیب دیگر کسی نتوانست ارتباط بین حرکت و تفکر را انکار کند.
اما حرکت و بازی چه اهمیتی در یادگیری دارد؟
محرکهای داخل تارهای عصبی، از مخچه به بقیهی قسمتهای مغز، ازجمله سیستم بینایی و قشر حسی، پس و پیش میشوند. این کنشها به حفظ تعادل، تبدیل تفکر به عمل و هماهنگی حرکات کمک میکند. به همین علت است که بازیهایی چون تاب خوردن، غلت خوردن که حرکت گوش داخلی را تحریک میکنند بسیار ارزشمندند.
پیتر استریک ارتباطی دیگر کشف کرد. کارکنان او، مسیری را از مخچه به بخشهایی از مغز یافتند که در حافظه، توجه و درک فضایی نقش دارد. جالب آن که آن بخش از مغز که حرکت را پردازش میکند، همان بخشی است که یادگیری را پردازش میکند.
در واقع تحقیقات کلاسی، بالینی و زیستشناختی بنیادینی وجود دارد که از این نتیجه حمایت میکنند و همه بر این باورند که بین تفکر و حرکت رابطهی تنگاتنگی وجود دارد.
پرسیکات نشان میدهد که اگر حرکات ما دچار مشکل شدند، مخچه و ارتباطات آن با مناطق دیگر مغز لطمه میبینند. او میگوید مخچه در رفتار پیچیدهی عاطفی (هوش عاطفی) نیز دخیل است. آزمایشهای وی با موش این نتایج را نشان دادند. موشهایی که مخچهشان نقص داشت، در آزمون ماز (هزار تو) ضعیفتر از بقیهی موشها عمل کردند.
بسیاری از محققان این نکته را تأکید کردهاند که هماهنگی حسی –حرکتی در آمادگی برای مدرسه، بسیار ضروری است.
ولی شاید در این بین نقش حرکت نادیده گرفته شده باشد. تحرک کودکان نه تنها بر رشد حرکتی تاثیر گذار است بلکه نقش کلیدی در رشد شناختی٬ عاطفی٬ ارتباطی و روابط اجتماعی دارد.
در طی دو سال اول زندگی٬ تغییرات زیادی در حرکات کودکان مشاهده شده و این حرکات از بازتاب های غیرارادی شروع شده و در دو سالگی به فعالیت هایی مانند راه رفتن٬ دویدن٬ پریدن و نقاشی کشیدن تبدیل می شود.
کودکان از طریق مهارت های حرکتی درشت و ظریف٬ توانایی کنترل عضلات بزرگ و کوچک بدن را کسب کرده و قابل ذکر است که مهارت های حرکتی درشت و ظریف ارتباط مستقیمی با مهارت های حرکتی آتی کودکان دارد. رشد حرکتی در یک پیوستار منظم از سمت سر شروع شده و به تنه٬ دستها و پاها و از خط میانی بدن به اندامهای کناری و از عضلات درشت به عضلات ظریف می رسد.
نقش سیستم های حسی در کنترل حرکت بسیار حیاتی و پیچیده بوده و سیستم اعصاب مرکزی به صورت پیوسته اطلاعات حسی را در خصوص حرکت دریافت می کند. کودک از طریق حواس های مختلف می تواند برای حرکت کردن تحریک شود. رشد حرکتی و حرکت می تواند تحت تاثیر نقص در سیستم اعصاب مرکزی٬ نقص حسی و نبود فرصت های مناسب برای مهارت های عملی با دشواری همراه شود و بر روی کیفیت و کمیت رشد حرکتی تاثیر منفی بگذارد.
کارکرد حرکت در یادگیری کودکان مبتلا به اتیسم
وش آنت بنیل رویکردی علمی مبتنی بر یادگیری است، با تمرکز بر مغز کودک و توانایی های قابل توجه مغز که می تواند منجر به یادگیری، تغییر و رشد در تمامی کودکان شود، هرچند که آنها دارای نیازهای خاص باشند. ( ABM) توضیح روشی است برای بیدار شدن مغز کودک و رشد آن و تبدیل محدودیت ها به قدرت و توانایی. از طریق آگاهی کودک از تمامی حرکات بدن و محیط اطراف و داده های حسی از محیط، اطلاعات لازم برای شکل گیری ارتباطات عصبی جدید و نهایتاً رشد مغز را ایجاد می کنند. آنت بنیل به واسطه ملزومات خود و دیدگاه حرکت عصبی (حرکات آرام و ملایم همراه با آگاهی ) روش خود را تدوین نمود.
روش آنت بنیل استفاده از حرکات ساده و آرام است. و از طریق آن می توان به کودکان مبتلا به اتیسم (اوتیسم)، سندرم آسپرگر،ADHD ، فلج مغزی و سایر اختلالات تکاملی کمک کرد و تازه ترین پژوهش های مغز، از این روش حمایت می کنند.
حرکت عصبی یک دیدگاه جامع به عملکرد و اعمال انسان دارد، مبتنی بر درک این مسئله که مغز تمامی حرکات را سازماندهی می کند. حرکت نه تنها شامل حرکت اسکلت و ماهیچه ها در فضا است، بلکه شامل تفکر، هیجان و احساس کردن هم است. این ایده که بدن و ذهن با هم یکی هستند، برای مدتی است که حمایت می شود، با این حال هنوز اکثرمردم فکر می کنند که (بدن) یا (حرکات فیزیکی) جدا، متفاوت و مستقل از فعالیت (ذهنی) است. در اوایل دوران نوزادی حرکات در بیشتر قسمت ها تصادفی و غیرارادی است، با این حال این تجربیات با اطلاعاتی که به شکل الگوهای قابل تشخیص است، مغز را تغذیه می کنند و به سازماندهی و کنترل همه ی ابعاد حرکت می پردازند.
روش آنت بنیل یک حرکت عصبی است، با بهره گیری از حرکت درهمه ی اشکال آن، که به ارتقاء عملکرد مغز کمک می کند. (( ΑΒΜ یک تغییر عمده در دیدگاهی است که ما در مورد خودمان به عنوان موجودات انسانی فکر می کنیم. جایگزین کردن مدل سنتی از افراد به عنوان یک سیستم مکانیکی با این دیدگاه از افراد به عنوان هوش و سیستم مبتنی بر اطلاعات به واسطه مدیریت مغز. این به این معنا است که پتانسیل انسانی برای اوج عملکرد، بهبود و تحول به مراتب بیشتر از آن چیزی است که قبلا اعتقاد به امکان پذیر بودن آن بود. آنت از طریق کار کردن و مطالعه بزرگسالان و کودکان با نیازهای خاص، به تدریج (٩) ملزوماتی که به مغز اطلاعات مفیدی را که به آن نیاز دارد، می دهد، تدوین کرد. ٩ ملزومات هسته اصلی روش آنت بنیل است، هرکدام از ٩ ملزومات توضیح یکی از الزامات برای بیدار شدن مغز از خواب است و اینکه کارش را به خوبی انجام دهد، که این باعث ایجاد ارتباطات جدید عصبی و جلوگیری از خشکی و غیرارادی شدن آن است.
مطابق آخرین اکتشافات و نوآوری های علم نوین در حوزه پلاستیسیته مغز (توانایی مغز به تغییر و رشد مسیرها و ارتباطات جدید عصبی در سراسر زندگی)، ٩ ملزومات به راحتی راه های فوری، اثربخش و محسوس برای پتانسیل عظیم مغز ارائه می کند.
روش ABMیکی از جدیدترین روشهای درمانی کودکان اتیسم (اوتیسم) است، بیش از پنج سال (از سال 2012) از ارائه این روش توسط آنت بنیل در رابطه با کودکان دارای نیاز های ویژه نمی گذرد، ولی در همین زمان اندک نتایج فوق العاده و طرفداران بسیاری در سرتاسر ایالات متحده آمریکا پیدا کرده است، که نشان از تاثیر روش آنت بنیل برای غلبه بر محدودیت کودکان اتیسم (اوتیسم) و بهبود زندگی آنان است.
آنت بنیل یک روانشناس بالینی و نویسنده دو کتاب، حرکت در زندگی (2009)،کودکان فراتر از محدودیت (2012) است. اتکای آنت بنیل به تئوری دکتر فلدن کرایس، یکی از پیشکسوتان قرن بیستم است، که بر روی مغز انسان با توجه به حرکات بدن به عنوان یک عامل اصلی سلامت در انسان متمرکز است. در تئوری فلدن کرایس این عمل به دو شکل انجام می شود:
آگاهی از طریق حرکت (ATM )
یکپارچه سازی کاربردی(FI)
کتاب «کودکان فراتر از محدودیت»، کتابی علمی و آموزنده است، این کتاب توضیح می دهد که چگونه به کودکان برای غلبه بر چالش های خاص خود، کمک کنیم.
جان گری، نویسنده کتاب (مردان مریخی، زنان ونوسی) کار آنت بنیل با کودکان را جادویی می داند، و معتقد است آنت بنیل کار بسیار مهمی را با کودکان دارای نیازهای خاص انجام داده است، که دنیای کودکان از ترس و محدودیت در حال حرکت به جهانی پر از شادی و امکانات جدید است.
دیدگاه دکتر دانیل گراپ (دانشگاه ایلیونز، شیکاگو) در رابطه با روش : ABMمن در طی دو دهه شاهد تحولات کار آنت بنیل بوده ام، که بسیار خیره کننده است، امید من این است که روش ABMبه بیشترین مخاطب خود برسد و بخشی از آموزش دانشگاهی و برنامه های پژوهشی در پزشکی توانبخشی و فیزیوتراپی گردد.
منابع
Autismclinic.com
-1http://www.anatbanielmethod.com/about-abm/the-nine-essentials
-2http://www.anatbanielmethod.com/about-abm/neuromovement-2-
- http://www.anatbanielmethod.com/about-abm/brain-plasticity-and-abm
- http://www.easydoesitmoves.com/children.html
- http://www.movementmadeeffortless.com.au/anatbanielmethod.html
- http://www.patrickkillough.com/books/baniel-move.html
- http://www.anatbanielmethod.com/amazing-amazon-reviews-of-kads-beyond.li...
- http://www.anatbanielmethod.com/about-ABMabout-ABM
- http://www.feldenkrais-pdx.com/anat-baniel-method-for-children
http://www.scribd.com/doc//Move-Into…by-Anat-Baniel-Excerpt
Baniel,A(2012).kids beyond limits.ISBN:.united states.Perigee Trade.
Baniel,A.(2009).Move into life.ISBN-.united states.Harmony.
-http://www.anatbanielmethod.com/anat-tells-of-her-experience-at-the-auti... -http://www.anatbanielmethod.com/workshops/arizona-autism-aspergers-confe...
1399
اسفند
18
دوشنبه 18 اسفند 1399
2021
March
8
Add new comment